Οδηγουμενη σε μια ολο και χειροτερη δινη απο την ευρωζωνη και την ιδια της την κυβερνηση, η Ελλαδα αντιμετωπιζει σημερα δυο επιλογες, αμφοτερες οδυνηρες :
η θα συνεχισει στον ιδιο δρομο, η θα κυρηξει σταση πληρωμων και θα εξελθει απο τη νομισματικη ενωση. Καθε δρομος παρουσιαζει δυσκολιες και αβεβαιοτητες, αλλα μακροπροθεσμα δεν υπαρχει αμφιβολια πως η σταση πληρωμων, και η επιστροφη στη δραχμη, προσφερει τις καλυτερες πιθανοτητες για οικονομικη αναπτυξη και αυξηση της απασχολησης. Η παραμονη στο σημερινο μονοπατι- το οποιο, παρα την αλλαγη κυβερνησης, παραμενει το μονο σχεδιο που διαθετει η Ελλαδα- σημαινει συνεχιση της λιτοτητας και της υψηλης ανεργιας για το ορατο μελλον. Οι νεοι και οσοι διαθετουν ιδιαιτερες επαγγελματικες δεξιοτητες θα φυγουν στο εξωτερικο, αφηνοντας πισω τους ενα γερασμενο, λιγοτερο παραγωγικο και με μεγαλυτερες αναγκες πληθυσμο, ο οποιος θα κληθει να αντεξει το βαρος ενος συθληπτικου χρεους. Στο μεταξυ, ολες οι σημαντικες οικονομικες αποφασεις θα λαμβανονται στο Παρισι, το Βερολινο και τις Βρυξελλες. Αντιθετως, μια σταση πληρωμων με πρωτοβουλια της Ελλαδας θα επετρεπε στην Ελλαδα να εηρεασει το πεπρωμενο της. Η διαδικασια αυτη θα κυριαρχειται απο την ελληνικη νομοθεσια, και οχι απο τις ιδιωτικες συζητησεις μεταξυ της γερμανιδας καγκελαριου και του γαλλου προεδρου, και ετσι θα οδηγησει σ ενα πολυ πιο βιωσιμο φορτιο χρεους. Λογω των προβληματων στη χρηματοδοτηση των ελληνικων τραπεζων και ασφαλιστικων ταμειων, η σταση πληρωμων ειναι πιθανο να οδηγησει σε αποχωρηση απο το ευρω. Αυτο εχει ενα καλο, οτι θα δωσει στην Ελλαδα τον ελεγχο της νομισματικης της πολιτικης. Κατι πολυ σημαντικο σημερα, που ο τραπεζικος δανεισμος και η ρευστοτητα στην Ελλαδα ειναι εξαιρετικα περιορισμενα, ιδιως στον ζωτικης σημασιας κλαδο των μικρομεσαιων επειχηρησεων. Επιπροσθετως, καθως η "νεα δραχμη" θα υποτιμηθει, τουρισμος και εξαγωγες θα ενισχυθουν, ενω οι εισαγωγες θα μειωθουν, καθιστωντας την Ελλαδα πιο ανταγωνιστικη. Γιατι λοιπον οι Ελληνες πολιτικοι ηγετες ειναι τοσο κολλημενοι με το ευρω; Εν μερει, αυτο οφειλεται στο φοβο που προκαλει η ιδεα μιας στασης πληρωμων και αποχωρησης απο το ευρω μετα απο μια δεκαετια στην ευρωζωνη. Ενω ομως κατι τετοιο δεν μπορει να γινει χωρις κοστος, στη πραγματικοτητα θα ειναι μια σχετικα ευθεια και απλη διαδικασια, ιδιως αν οι προετοιμασιες εχουν ηδη ξεκινησει στο παρασκηνιο. Για να περιοριστουν στο ελαχιστο οι μερες που οι τραπεζες θα πρεπει να παραμεινουν κλειστες, η αποφαση για τη μεταβαση στη νεα δραχμη πρεπει να ληφθει Παρασκευη. Οι τραπεζικες καταθεσεις και το εγχωριο χρεος πρεπει να μετατραπουν αμεσως σε νεες δραχμες, με βαση την αρχικη ισοτιμια του ευρω. Μετα θα ειναι δουλεια των ελληνικων δικαστηριων να αποφασισουν αν θα συμβει το ιδιο και με το δημοσιο χρεος προ του 2010, αλλα δεν υπαρχει λογος να σκεφτει κανεις οτι θα υπαρξει διαφοροποιηση μεταξυ δημοσιου και εγχωριου χρεους. Τα δανεια απο την Ευρωπαικη Ενωση και το Διεθνες Νομισματικο Ταμειο θα παραμεινουν πιθανοτατα σε ευρω. Αυτο ειναι προβλημα, διοτι μολις η Ελλαδα φυγει το ευρω λογικα θα ενισχυθει- και αρα η αξια των δανειων σε δραχμες θα αυξηθει αναλογα. Δεδομενου ομως οτι και τα εισοδηματα θα μειωθουν, αν η χωρα παραμεινει στην ευρωζωνη οι πραγματικοι, παραγωγικοι ποροι που θα χρειαστει να ξοδεψει η χωρα για να εξυπηρετησει το χρεος της δεν θα διαφερουν και πολυ. Περα απο αυτα τα αμεσα μετρα, η μεταβαση θα χρειαστει χρονο. Ισως απαιτηθουν μηνες εως οτου τυπωθουν αρκετες νεες δραχμες για να υποστηριξουν τις εγχωριες συναλλαγες, και στο διαστημα αυτο τα ευρω θα παραμεινουν στη κυκλοφορια. Οι τραπεζες επισης θα χρειαστουν χρονο για να προσαρμοσουν τις λογιστικες μεθοδους τους, τους υπολογιστες τους και τα αποθεματικα τους. Αν αφησουμε ομως κατα μερος μερικες λεπτομερειες, που αφορουν αποκλειστικα το ευρω, η διαχειρηση της μεταβασης απο το ενα νομισμα στο αλλο ειναι γνωστη και κατανοητη διαδικασια : η νομισματικη αλλαγη που ακολουθησε τη διασπαση της Τσεχοσλοβακιας, για παραδειγμα, ολοκληρωθηκε μεσα σε μερικες εβδομαδες και κατα γενικη ομολογια πηγε καλα. Ειναι αληθεια πως μια τετοια κινηση θα απεκλειε την προσβαση στις διεθνεις αγορες ομολογων, αφηνοντας τον διμερη διακρατικο δανεισμο μοναδικη επιλογη για την Ελλαδα. Αυτο ομως δεν ειναι τοσο ανησυχητικο οσο νομιζουν μερικοι, καθως συντομα η Ελλαδα αναμενεται να παρουσιασει πρωτογενες πλεονασμα το οποιο με τη σειρα του θα κανει εφικτο τον εσωτερικο δανεισμο. Αρχικα, το ξενο συναλλαγμα θα ειναι δυσευρετο, και ως αποτελεσμα η εισαγωγη αναγκαιων αγαθων θα ειναι δυσκολοτερη. Βραχυπροθεσμα, λοιπον, η Ελλαδα θα πρεπει να περιορισει τις εκροες ξενων κεφαλαιων -μια επιθετικη, αλλα διολου ασυνηθιστη πρακτικη. Το ιδιωτικο, υπολογισμενο σε ευρω εξωτερικο χρεος των τραπεζων και των επιχειρησεων θα πρεπει επισης να υποστηριχτει μεσω κυβερνητικων εγγυησεων. Μερικα απο αυτα τα βηματα ισως μοιαζουν τρομαχτικα, αλλα δεν ειναι πολυ διαφορετικα απο εκεινα που αντιμετωπιζε η Ελλαδα πριν την υιοθετηση του ευρω. Σε καθε περιπτωση, οι πολιτικες που ακολουθουνται εως τωρα εχουν αποδεδειγμενα αποτυχει. Προσωπικα πιστευω οτι η Ελλαδα πρεπει πρωτα να ζυγισει τα υπερ και τα κατα, και μετα να προχωρησει στην εξοδο απο την ευρωζωνη. Οσο νωριτερα προκυψει αυτη η μεταβαση, τοσο καλυτερα θα ειναι τα αποτελεσματα γι ολους.
